Gdzie ten deszcz? Czyli dlaczego prognoza pogody się nie sprawdziła

Praca synoptyków ma duży wpływ na nasze życie. Wiele codziennych aktywności poprzedzonych jest sprawdzeniem prognozy pogody. Skoro numeryczną prognozę pogody obliczają super maszyny, a ich pracę nadzorują doświadczeni programiści czemu zdarza się, że prognoza się nie sprawdziła? A przynajmniej tak nam się wydaje.

Zazwyczaj zarzuty o niezgodność prognozy ze stanem faktycznym, dotyczą opadów atmosferycznych, szczególnie tych w okresie letnim. Meteorogram wskazywał ulewny deszcz, a nie spadła ani jedna kropla. Skąd ta rozbieżność? Na samym początku warto wyjaśnić, jaka jest różnica między opadami zimą, a tymi w porze letniej.

Opady zimą, a latem

Jesień i zima to pora jednostajnych, długotrwałych opadów wielkopowierzchniowych. Jak pisał nasz synoptyk śp. Henryk Piwkowski, w porze zimowej „szerokość strefy opadu deszczu sięga 300 km (400 km gdy pada śnieg), długość strefy opadu mierzona wzdłuż frontu wynosi kilkaset kilometrów, a czas występowania opadu wynosi kilka godzin. Jest to opad o jednostajnym natężeniu na całej powierzchni występowania. Strefa opadów w chłodnej porze roku pozbawiona jest przerw (jednolita o jednostajnym natężeniu obejmująca duży obszar.” Dla odmiany latem, w dzień tworzą się chmury kłębiaste z przelotnymi opadami, a wieczorem i w nocy chmury zanikają. Opady mają charakter przerywany. Są intensywne, krótkotrwałe (od kilku do kilkudziesięciu minut) i obejmują niewielki obszar (od kilku do kilkudziesięciu kilometrów z licznymi podobszarami bez opadu). To tak zwane opady konwekcyjne.

Gdzie ten deszcz?

Na meteorogramie opad pokazujemy dla promienia r=7 węzłów (1 węzeł to 4km). Oznacza to, że jeśli na meteorogramie widzimy opad, to jest duże prawdopodobieństwo, że w obrębie kwadratu o rozmiarze (2*r+1)*4=60km pojawi się deszcz. Warto jest sprawdzić na mapie, czy nasza lokalizacja znajduje się w środku danego węzła, czy na jego granicy. Nawet niewielkie przesunięcie może spowodować, że opad nas „ominie”. Czyż nie zdarza się często, że w jednej części tego samego miasta pada ulewny deszcz, a na drugim jego końcu jest całkowicie sucho?

Prognozowanie opadu konwekcyjnego jest jednym z trudniejszych zadań modeli numerycznych. Czasami błąd prognozy wynika ze specyfiki zjawisk lokalnych, a czasami na przykład, z błędnych warunków brzegowych, którymi zasilane są nasze modele. Do lepszego zobrazowania opadu lokalnego przydatny jest parametr prawdopodobieństwa opadu. Został on dodany do nowych meteogramów. Można również samodzielnie analizować mapy, które pozwalają zorientować się, czy znajdujemy się w środku dużego obszaru z opadami, czy na jego skraju i w ilu węzłach z danego obszaru widoczny jest opad. Należy pamiętać jednak, że natura jest nieokiełznana. Widać to zwłaszcza w ostatnim czasie, kiedy padały kolejne rekordy temperatur, Polskę nawiedzały tornada, czy silne powodzie. Zatem zwłaszcza latem, analizując prognozę pogody, trzeba wykazać pewną dozę nieufności.

Nasz zespół, będący częścią konsorcjum międzynarodowego, nieustanie pracuje nad aktualizacją modelu i tworzeniem nowych produktów ułatwiających analizę wyników.

Życzymy Państwu i sobie :-) 100% sprawdzalnych prognoz.

Autor: Joanna Wnuk