Komentarz synoptyka: 2025-08-09

Ostatni miesiąc meteorologicznego lata zdaje się odrabiać „temperaturowe zaległości” czerwca i lipca, niestety nie nadrobi „zaległości” opadowych. Czeka nas jednak znaczna zmienność warunków pogodowych, związana z dużą dynamiką procesów atmosferycznych nad północnym Atlantykiem, efekty których napływają nad kontynent.

Mapa synoptyczna: www.dwd.de/DE/leistungen/hobbymet_wk_europa/hobbyeuropakarten.html?nn=392762 i zdjęcia satelitarne: www.sat24.com/en-gb/continent/eu/hd pokazują, że atlantycka kuchnia pogodowa pracuje pełną parą. Do grona „klasycznych” niżów północno atlantyckich, generowanych na styku mas powietrza o znacznej różnicy temperatury – chłodnych znad Grenlandii i Labradoru oraz ciepłych nad szerokości podzwrotnikowych, dołączają pozostałości cyklonów tropikalnych. Na cytowanej mapie i zdjęciach satelitarnych takim jest cyklon „Ex-Dexter”, który tracąc swą aktywność zmierza, zgodnie ze strumieniem sterującym ku Wyspom Brytyjskim. Wielokrotnie obserwowaliśmy przypadki, gdy znacznie aktywniejsze ex-tropikalne cyklony, niosące olbrzymie zasoby ciepła i wilgoci znad tropików, stykając się z chłodniejszymi masami północnego Atlantyku nabierały mocy, przynosząc gwałtowne, czasami katastrofalne zjawiska na Wyspach Brytyjskich i na kontynencie.

Pogodotwórczość atmosfery nad kontynentem jest w przeciwieństwie do atlantyckiej znacznie słabsza. Dominuje nad nim rozległy, niemal bezgradientowy wyż, obejmujący Europę Centralną, południową i wschodnią po Morze Czarne, Bałkany, półwyspy apeniński i iberyjski. Podobną sytuację obserwujemy na mapach topografii barycznej w troposferze, np. poziomu 500 hPa z izotermami poziomu 850 hPa: charts.ecmwf.int/products/medium-z500-t850?base_time=202508081200&projection=opencharts_europe&valid_time=202508090900 . Klin wyżu z gorącym powietrzem pochodzenia zwrotnikowego sięga do południowych regionów naszego kraju, czego efektem będzie dzisiejsze zróżnicowanie temperatury. Niemal strefowa, szybka cyrkulacja zachodnia oraz niestabilność strefy wysokiej temperatury powodować będzie zmienność z dnia na dzień warunków termicznych.

Warto tutaj przypomnieć, że wysoka temperatura jest nie tylko efektem adwekcji ciepłych mas powietrza, która to adwekcja jest w wyżowej sytuacji niewielka. Znaczącą rolę odgrywa nagrzewanie radiacyjne powietrza przez promienie słoneczne oraz od rozgrzanego podłoża, a także adiabatyczne osiadanie powietrza w wyżu.

W efekcie zanotujemy dzisiaj temperaturę maksymalną rzędu 23-25°C na północy, 27-29°C w centrum i 30+°C na południu kraju. Chłodniej w górach- 20-23°C, w Tatrach możliwe burze. Przeważać będzie małe lub umiarkowane zachmurzenie, głównie przez chmury piętra średniego i wysokiego, szczególne w południowej części kraju. Jutro nieco chłodniej, upalnie z temperaturą 30+°C tylko na południowym wschodzie, możliwe słabe, przelotne opady deszczu.

Druga połowa tygodnia upłynie pod znakiem upalnej, do 31-33°C na południu, i chłodniejszej 23-25°C na północy aury, niestety bez znaczących opadów, aury.

Ryszard Klejnowski

9 sierpnia, sobota, 221 dzień 2025 roku; 7:00