Numeryczna Prognoza Pogody - komentarz synoptyka

Męczenie meteorologów pytaniem „kiedy będzie wiosna?” lub żądaniem „zróbcie wreszcie tą wiosnę!” jest z gruntu niewłaściwe, skierowane winno być raczej do klimatologów, oni na pewno mają zestaw poprzednich sytuacji z opóźnieniem wiosny lub jej przyśpieszeniem z podziałem na genetykę przyczyn tych zjawisk oraz do oceanografów zajmujących się prądami morskimi i zalodzeniem. Meteorolog może wskazać, że na aktualnym zobrazowaniu temperatury oceanów i mórz oraz zasięgu lodu www.wetterzentrale.de/topkarten... widać, iż Prąd Zatokowy na zachodnim Atlantyku zepchnięty jest na czterdzieste stopnie szerokości, a Nową Funlandię, Nową Szkocję i ujście rzeki Św. Wawrzyńca pokrywa lód. Cała Kanada i północ USA jest pod śniegiem. W Europie jest lepiej, lód morski występuje w północnych zatokach Bałtyku, na Morzu Białym, zaś śnieg pokrywa całą Rosję powyżej 50 równoleżnika, Skandynawię, Białoruś i znaczną część Ukrainy. Mniejsze obszary śniegu są na południe od tego równoleżnika, wiązać je należy z wyższymi obszarami gór.

Tak więc podłoże jest chłodne, a na skutek pokrycia śniegiem posiada znaczne albedo, co powoduje, że docierające bezpośrednie promieniowanie słońca jest w znacznej części odbijane, natomiast w nocy silnie promieniuje w paśmie podczerwonym oddając ciepło. Nadzieja w słonecznych dniach, wzrost temperatury powoduje topienie się śniegu i odsłanianie podłoża, nawet przy ujemnych temperaturach powietrza podłoże przez kilka godzin jest zdecydowanie cieplejsze. Kilka dni temu na drogowej tablicy pod Krakowem zauważyłem dane – temperatura powietrza minus 4,8 stopnia, temperatura podłoża szosy plus 14,6 stopnia.

Warunki podłoża przenoszą się w atmosferę, powietrze ochładzając się staje się bardziej gęste, spływa do obniżeń terenowych, a w skali synoptycznej istnieje tendencja do tworzenia się układów wyżowych obejmujących znaczne obszary kontynentów i pokrytych lodem lub bardzo chłodnych mórz. Dopiero na skraju tego polarnego obszaru chłodu przemieszczają się układy niżowe, korzystające ze znacznego kontrastu termicznego miedzy ciepłym morzem (Śródziemnym) a chłodnym lądem. Odpowiada to przebiegowi zasadniczego frontu polarnego, w którego obszarze występuje silny wiatr zachodni pod tropopauzą – prąd strumieniowy. Na zasadniczym froncie, w obszarze działania JS i przy znacznej adwekcji wirowości łatwo powstają i przemieszają się na wschód niewielkie układy niżowe.

Jeden z takich niży możemy obserwować na ciągu map prognostycznych naszych modeli, ośrodek powstanie nad Bawarią, po rozkręceniu zacznie przemieszczać się na północny wschód – przez Saksonię, Ziemię Lubuską i zachodnią Wielkopolskę na Pomorze, Warmię i Nizinę Pruską. To przechodzenie ośrodka będzie realizowało się w ciągu jutrzejszego dnia, w sobotę wyjdzie już poza kraj, ale od zachodu pojawia się następny niewielki układ niżowy, który pójdzie pewnie tą samą drogą.

Ośrodek prowadzi przed sobą łukowato wygiętą strefę opadów mokrego śniegu, w centrum i na południu kraju w dzień śniegu z deszczem, temperatura podłoża w wielu miejscach będzie poniżej zera tak więc pojawić się może gołoledź lub przymarzanie mokrego śniegu do podłoża. Intensywność opadów nie będzie duża, rzędu 1-1,5 mm/3godz, ale uciążliwość dla przedświątecznego ruchu drogowego będzie znaczna. Dokładne informacje o czasie pojawienia, intensywności i rodzaju opadu, przebiegu temperatury powietrza i gruntu zawarte są w precyzyjnych meteorogramach wyliczanych przez superkomputery ICM UW dla każdej miejscowości będącej siedzibą gminy.

Maciej Ostrowski

28 marca 2013; 08:30